De ketting is een van de meest cruciale onderdelen van je crossmotor. Een kettingbreuk op het verkeerde moment kan desastreuze gevolgen hebben: van een kapotte carter tot een lege portemonnee. Daarom geven we jullie alles wat je moet weten mee in onderstaand artikel.
Juiste spanning en uitlijning
Een verkeerd afgestelde ketting zorgt voor overmatige slijtage. In ideale omstandigheden staat de ketting slechts licht gespannen op het strakste punt—dat is wanneer het voortandwiel, de achterbrugas en de achteras op één lijn liggen. De vuistregel: drie vingers tussen het kettingbufferschijfje en de ketting, al varieert dit per merk. Controleer de handleiding van je merk.
Controleer ook of ketting en tandwielen perfect in lijn liggen. Vertrouw niet blind op de asmarkeringen, maar meet van het center van het scharnierpunt van de achterbrug tot het center van de as van het achterwiel. Meet dit aan beide zijden van de motor. Maak een tooltje om dit snel en accuraat te meten. In de workshop van MXVintage ligt dit kleinood grijpensklaar.
Wanneer vervangen?
Een visuele controle van je tandwielen is vaak al veelzeggend. Vertoont je tandwiel zogeheten “snaggle-teeth” of ongelijke slijtage, dan is je ketting vermoedelijk versleten. Altijd ketting én tandwielen tegelijk vervangen! Een nieuwe ketting op versleten tandwielen leidt enkel tot snellere slijtage van de nieuwe onderdelen.
Materiaalkeuze
Stalen tandwielen gaan langer mee dan aluminium exemplaren. Voor oldtimers is staal (indien beschikbaar) vaak de duurzame keuze, zeker bij intensief gebruik.
Zijwaartse speling
Niet-verzegelde kettingen hebben meer zijwaartse beweging dan O-ring-kettingen. Er is geen exacte tolerantie, maar lijkt de speling buitensporig, dan is vervanging aangewezen.
Smeren en reinigen
Smeer je ketting bij voorkeur kort na het rijden, terwijl die nog warm is. Zo dringt het smeermiddel dieper door in de rollen en bussen, en droogt het goed op voor je volgende rit.
Een schone ketting voorkomt onregelmatige slijtage en beschermt je tandwielen. Gebruik na het wassen WD40 of een kettingreiniger om water te verdrijven en roest te voorkomen. Breng kettingvet altijd aan op een droge ketting. WD40 als definitief smeermiddel valt af te raden omdat het product multifunctioneel is. De smering is beperkt en van korte duur tijdens een race. Gebruik kettingvet van de reguliere fabrikanten zoals Denicol, Maxima, BO Motor-Oil, Castrol, Motul, Ipone, Liqui-Moly, Bel-Ray etc.
Aandacht bij modder en stof
In stoffige omstandigheden is het voldoende om na reiniging opnieuw te smeren. Bij modder ligt het anders: modder kan zich onderaan de tandwielen ophopen, waardoor de ketting zich niet correct zet en te strak komt. Dit verhoogt de belasting en veroorzaakt snellere slijtage. In modderige omstandigheden stel je je ketting best iets losser af.
Stijve schakels en inrijden
Een stijve ketting herken je doordat je hem niet met de hand kunt buigen. De motor buigt hem wel, maar dat zorgt voor verhoogde slijtage, zeker op aluminium tandwielen en ook voor vermogensverlies. Bij twijfel: vervangen.
Elke ketting kent een inrijperiode waarin ze wat uitrekt. Controleer daarom na montage regelmatig de spanning. Tip: gebruik bij vervanging van het achtertandwiel meteen ook nieuwe tandwielbouten—die zitten in een zwaar belaste zone en mogen geen risico vormen.
Tekst en foto’s: Danny Hermans
