Het motorcrossjaar 1959: Sten Lundin heerst op zijn Monark

Het nog prille wereldkampioenschap motorcross 500cc is in 1959 een strijd tussen twee Zweden. Bill Nilsson (Crescent) en Sten Lundin (Monark) vechten het onder elkaar uit voor de wereldtitel. De beste laaglander is Broer Dirkx. 

In januari voltrok zich een historische omwenteling in Cuba: Fidel Castro en zijn rebellen verdreven dictator Batista en vestigden een communistisch regime, wat de spanningen met de Verenigde Staten zou opvoeren. Tegelijkertijd werd de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA) opgericht als tegenhanger van de EEG, waar België al lid van was. In maart moest de Dalai Lama Tibet ontvluchten na de Chinese onderdrukking, en in de Verenigde Staten werd de iconische Barbie-pop geïntroduceerd. Later dat jaar, in augustus, bereikte de USS Nautilus als eerste nucleaire onderzeeboot de Noordpool onder het ijs, een mijlpaal in de Koude Oorlog.

België kende ook een bewogen jaar. Hoewel Expo 58 in 1958 eindigde, bleef het Atomium hét symbool van de vooruitgang en innovatie van het land. Toch werd het politieke klimaat onrustig: in november ontstonden hevige discussies rond de eenheidswet, een reeks economische hervormingen die tot stakingen en protesten leidden. Daarnaast bleef de koningskwestie nazinderen, met verdeeldheid over de rol van koning Boudewijn binnen de politiek. Ondertussen hielden technologische en culturele ontwikkelingen de wereld in de ban. In september wist de Sovjet-Unie als eerste een ruimtesonde, Luna 2, op de maan te laten neerstorten, wat de ruimtewedloop met de VS verscherpte.

Ook in de populaire cultuur waren er belangrijke wapenfeiten. In oktober verscheen de eerste strip van Asterix, een figuur die al snel een Europees stripicoon zou worden. De combinatie van geopolitieke spanningen, wetenschappelijke doorbraken en culturele mijlpalen maakte van 1959 een gedenkwaardig jaar dat zowel België als de rest van de wereld beïnvloedde.

In 1959 kende België een opmerkelijke muzikale mijlpaal met de release van “Marina” door de Italiaans-Belgische zanger Rocco Granata. Het nummer bereikte de eerste plaats in verschillende landen, waaronder België, Duitsland, Nederland, Italië en Noorwegen, en stond op nummer 31 in de Amerikaanse Billboard Hot 100. De aanstekelijke melodie en het meeslepende ritme maakten “Marina” tot een internationaal succes, met miljoenen verkochte exemplaren. De impact van het lied was zo groot dat het zelfs leidde tot een stijging in het aantal meisjes dat ‘Marina’ werd genoemd in landen als Nederland en Italië.

Wereldkampioenschap 500cc

Het wereldkampioenschap 500cc motorcross van 1959 was een spannend seizoen waarin verschillende toprijders streden om de titel. De Zweed Sten Lundin wist uiteindelijk zijn eerste wereldkampioenschap te winnen op een Monark. Hij toonde gedurende het seizoen indrukwekkende consistentie en versloeg zijn voornaamste rivalen, waaronder de Brit Dave Curtis en de Belg René Baeten, de wereldkampioen van 1958. Met sterke prestaties in verschillende Grote Prijzen bewees Lundin dat hij de beste rijder van het seizoen was en vestigde hij zich als een van de grote namen in de motorcrosswereld.

Voor België was het seizoen minder succesvol dan het voorgaande jaar. René Baeten, die in 1958 als eerste Belg ooit de wereldtitel had gewonnen, kon zijn titel niet verdedigen tegen de sterke Zweedse en Britse concurrentie. Hoewel Baeten nog steeds tot de top behoorde, miste hij de consistentie die nodig was om opnieuw wereldkampioen te worden. Andere Belgische rijders, zoals Hubert Scaillet, Nic Janssen en Jan Rombauts wisten zich wel te onderscheiden in enkele races, maar slaagden er niet in om een grote impact op het eindklassement te maken.

Lundin won de voorlaatste GP in Luxemburg (Ettelbruck) en kon niet meer bijgebeend worden door tweede man Bill Nilsson. Zijn overwinning markeerde het begin van een periode waarin Zweedse rijders een dominante rol zouden spelen in de 500cc-klasse van de motorcross.

Europees kampioenschap 250cc

Het Europees kampioenschap motorcross in de 250cc-klasse van 1959 was een belangrijk seizoen in de groeiende populariteit van de middenklasse in de motorcross. De Tsjechische rijder Rolf Tibblin wist de titel te veroveren en bewees hiermee zijn talent op internationale schaal. Rijdend op een Husqvarna, toonde Tibblin indrukwekkende snelheid en technische vaardigheid op de diverse circuits doorheen Europa. Hij wist met consistente prestaties en meerdere overwinningen zijn concurrenten, waaronder de Brit Brian Stonebridge (Greeves) en de Tsjecho-Slowaak Jaromir Cizek, achter zich te houden.

Vooral de Zweedse en Tsjechische rijders domineerden de competitie, waarbij merken zoals Husqvarna en CZ een sterke aanwezigheid hadden. Tibblins overwinning in 1959 betekende niet alleen zijn doorbraak, maar ook een bevestiging van de Scandinavische invloed op de motorcrosssport, die in de jaren daarna alleen maar zou toenemen.

De beslissende race waarin Rolf Tibblin de Europese titel in de 250cc motorcross van 1959 veiligstelde, vond plaats op het technisch veeleisend terrein van Vetlanda in Zweden. De Zweed reed op zijn Husqvarna met een agressieve maar gecontroleerde rijstijl, wat kenmerkend was voor zijn aanpak in het seizoen. In de openingsfase van de wedstrijd had hij een felle strijd met Torsten Hallmann, die eveneens op een Husqvarna reed.

Halverwege de wedstrijd nam Tibblin de leiding over door een perfecte lijnkeuze in een modderige sectie waar veel rijders moeite mee hadden. Toen Tibblin de finishlijn passeerde, wist hij dat hij met deze overwinning genoeg punten had verzameld om de Europese titel veilig te stellen. Zijn prestatie bevestigde niet alleen zijn status als toprijder, maar onderstreepte ook de opmars van Husqvarna als dominant merk in de 250cc-klasse.

Belgische kampioenen 1959

• Inters  René Baeten
• Seniors  Georges Swiggers
• Juniors  Walter Baeten
• Zijspannen  Leon Liekens
• Juniors kleine cilinders  Philippe De Coninck
• Experts kleine cilinders  Jean Crosset

Foto’s: Kenneth Lundin Archive, Wikipedia en Jos Hermans
Tekst: Danny Hermans