Het is niet altijd even duidelijk wat bedoeld wordt met EVO-motoren in de motorcross want in een aantal Europese landen en de VS wordt aan de specifieke tijdvakken soms een eigen interpretatie gegeven. Grosso modo kan je stellen dat de benaming “EVO” slaat op de crossmotoren vanaf het moment dat ze uitgerust werden met een monoveer aan de achterkant. Intussen zijn we vier decennia verder en kwamen er nog subcategorieën. Dat vraagt om een woordje uitleg.
De meeste merken (zeker al de Japanners) waren in 1981 overgeschakeld op een monoveer aan de achterkant van de machine. Voorheen was het frame en de swingarm verbonden met een dubbele schokbreker, het zogenaamde twinshockmodel. In 1981 boden zowel Honda, Kawasaki als Suzuki een antwoord op de monoschock-vering van Yamaha, die al in 1973 op de proppen kwamen met het in België uitgevonden veersysteem op basis van één enkele schokbreker. De Yamaha’s van de jaren ’70 worden wereldwijd ingedeeld bij de twinshocks.
EVO
Kawasaki had hun Uni-Trak, Suzuki kwam met een Full-Floater en Honda presenteerde haar Pro-Link systeem. Door deze introductie komt het dat de benaming “EVO” op de motoren vanaf 1981 geplakt worden. KTM en Maico kwamen in 1982 met een monoveer op de proppen terwijl Husqvarna het systeem pas toepaste op haar modellen vanaf 1985. De meeste fabrikanten introduceerden gelijktijdig met het monoshocksysteem ook nog waterkoeling op de motor.
Deze Honda CR250 van 1983 is duidelijk een EVO-model.
Later werden deze EVO-machines uitgerust met schijfremmen en een powervalve. Dat was een klep in de uitlaatpoort die toerentalafhankelijk de opening ervan meer of minder openzette om vermogen (vooral bij lage toerentallen) te winnen. Dit tijdvak loopt van 1981 tot en met 1989.
Super-EVO
In 1989 kwamen Honda, KTM en Yamaha op de markt met een omgekeerde voorvork op haar CR- en YZ-modellen, de zogenaamde upside-down vering. Kawasaki en Suzuki maakten de overstap in 1990. Deze introductie wordt aanzien als de start van de subcategorie Super-EVO en loopt door tot en met 1996.
De KTM MX250 van 1990
Ultra-EVO
Een nieuwe mijlpaal in motorcross kwam er in 1997 met de introductie van het frame gemaakt uit aluminium. Het was Honda die kwam met deze innovatie. Niet iedereen sprong echter meteen mee op de kar. Suzuki bleef vasthouden aan hun stalen frames op de tweetakten en introduceerden pas een aluminium versie op hun viertakten (RMZ) vanaf 2007. Dit tijdvak loopt van 1997 tot in 2008. Waarom tot in 2008 zal je denken? Wel, In 2008 verdwenen bij een aantal merken zoals Suzuki en Kawasaki de tweetakt definitief uit de rekken wat algemeen beschouwd wordt als een mijlpaal.
Een Ultra-EVO model van Yamaha uit 2003
Dat een aantal merken zoals Yamaha, KTM en Husqvarna tweetakten zijn blijven produceren doet hierin niks terzake: het gaat om een tijdvak dat om een welbepaalde reden een naam moet krijgen. Er zijn altijd uitzonderingen te vinden maar die bevestigen dus de regel.
Het lijstje hieronder is de enige juiste indeling van het algemene begrip EVO.
- EVO: van 1981 tot en met 1989
- Super EVO: van 1990 tot en met 1996
- Ultra EVO: van 1997 tot en met 2008
Tekst: Danny Hermans
Foto’s: archief
